Калі мы глядзім на шчаслівыя твары спартсменаў, якім на п’едэстале ўручаюць медалі, мы нават не ўяўляем, колькі часу і сілы яны аддалі дзеля гэтага моманту. Сотні трэніровак, указанняў трэнера, пад’ёмы на досвітку і строгая дысцыпліна – гэта яшчэ не ўсё, што звязана з жыццём спартсмена.
Разумее гэта і Васіль Скрабейка з аграгарадка Альшаны, які атрымаў званне “Малады чалавек – адкрыццё года” ў галіне фізічнай культуры і спорту.
Трэці год ён займаецца бегам у секцыі лёгкай атлетыкі Давыд-Гарадоцкай дзіцяча-юнацкай спартыўнай школы пад кіраўніцтвам трэнера Аляксея Іванавіча Дзямко.
У сваёй сярэдняй школе № 2 аг. Альшаны, дзе вучыцца ў 10 “А” класе, юнак – мясцовая зорка. Яго імя заўсёды сярод пераможцаў і прызёраў раённых, абласных і рэспубліканскіх спаборніцтваў па лёгкай атлетыцы, а на апошніх лінейках у яго руках безліч грамат і дыпломаў.
Напрыклад, у Магілёве, дзе праходзіў рэспубліканскі крос, Васіль стаў бронзавым прызёрам. 1000 метраў ён прабег за 2,39 хвіліны, што адпавядае першаму даросламу разраду. Ад першага і другога месцаў яго аддзялілі лічаныя долі секундаў, бо ўся тройка ішла да фінішу ў адны ногі.
– Пэўна, крыўдна было ў гэтую хвіліну? – пытаю бегуна.
– Прызнаюся, было спачатку, але праз колькі хвілін ты разумееш, што ўжо нічога не можаш змяніць і адпускаеш сітуацыю. Усе хочуць перамагчы, але перамагае мацнейшы. Гэта неаспрэчнае правіла спорту. Пасля мы з трэнерам, канешне, аналізавалі, чаму так атрымалася, але толькі са спартыўнай кропкі погляду, а не з крыўднай. Гэта неабходна для будучых стартаў.
– Ты займаешся бегам. Чаму менавіта гэты від спорту ты выбраў?
– Я нават не мог падумаць, што буду бегаць крос. Як і большасць альшанскіх хлапчукоў, марыў пра футбол і ганяў мяч на полі. Заняцца бегам мне прапанаваў трэнер Аляксей Дзямко, які падышоў да мяне ў час заняткаў па фізкультуры. Прызнаюся шчыра, я яшчэ доўга разважаў. Трэнер не адступаў, бо бачыў мой патэнцыял і мяне ў гэтым запэўніваў. Вось і вырашыў паспрабаваць. Першая трэніроўка, другая – і пайшло-паехала. Калі я прыйшоў, то думаў, што трэба проста бегчы і ўсё. Аж не. Кожны рух, крок, скачок трэба спачатку падрыхтаваць. Гэта як заняткі па фізіцы. Трэнер разглядаў мой арганізм, як пад мікраскопам. З дапамогай вымервання пульса вызначаў маю вынослівасць i працаздольнасць, назіраў за дыханнем. Потым арганізм настолькі звык да нагрузкі, таму яе недахоп адчуваецца адразу. Асабліва, калі па нейкіх прычынах даводзіцца прапускаць трэніроўкі.
– Спартсмены, асабліва прафесійнага ўзроўню, часта ахвяруюць вучобай. Ці пацвярджаеш гэта?
– Імкнуся сумяшчаць адно з адным, бо без ведаў нікуды. Трэніроўкі ў мяне шэсць разоў на тыдзень па дзве з паловай гадзіны. Стараюся размеркаваць астатні час і на выкананне дамашніх заданняў, і на дапамогу бацькам, паколькі ў нас вялікая гаспадарка.
Сваю будучыню я планую звязаць са спортам і атрымаць спецыяльнасць трэнера. Мяне падтрымлівае мая сям’я, што надае яшчэ большай упэўненасці. Бабуля Валянціна і дзядуля Васіль увогуле тэлефануюць, калі яшчэ не паспею да фінішу дабегчы (смяецца). Таму ў мяне ёсць стымул ісці далей, дасягаць новых вяршынь, змагацца і перамагаць.
Аляксей Дзямко – трэнер з 35-гадовым стажам. Ён, як ювелір, знаходзіць алмазы і ператварае іх у сапраўдныя брыльянты. Многія яго выхаванцы зараз навучэнцы вучылішчаў і школ алімпійскага рэзерву. Таму цікава было даведацца яго меркаванне наконт свайго выхаванца:
– Васіля я заўважыў адразу. З такімі асаблівымі спартыўнымі данымі нараджаюцца раз у 50 гадоў. Мяркую, што справа ў генах. Як я потым даведаўся, бабуля Васіля з Сібіры, дзе спрадвеку жылі моцныя і вынослівыя людзі. Яго арганізм яшчэ расце, таму важна не ўпусціць час. Калі не працаваць зараз, потым ужо будзе позна. Вынослівасць яго сапраўды ўражвае, ён можа бегчы на працягу паўтары гадзіны, а потым хутка прывесці дыханне ў норму. Некаторы час мы з ім проста размаўлялі. Я хацеў зразумець, што значыць спорт для юнака. Бо часта бывае так, што нават у прыроджанага спартсмена адсутнічае агонь у вачах. Тады хоць танцуй, хоць спявай, нічога не будзе. І я вельмі задаволены, што ў Васіля вочы гараць! Асабліва зараз, калі ён адчуў, на што здольны. Як трэнер дапамагаю Васілю навучыцца слухаць свой арганізм, каб правільна ім кіраваць. Васіля Скрабейку заўважылі і ўзялі на аловак многія дарослыя трэнеры па лёгкай атлетыцы, якія заўсёды прысутнічаюць на спаборніцтвах. Яго ўжо неаднойчы хацелі забраць у школу алімпійскага рэзерву. Але мы вырашылі займацца дома, тым больш умовы ёсць, а ён ужо на адным узроўні з навучэнцамі гэтых устаноў. Ды і бацькам дапамога.
Спорт, канешне, рэч непрадказальная. Але калі ўсе зоркі сыдуцца, то імя Васіля Скрабейкі мы яшчэ абавязкова пачуем.
Ганна
МЕЛЬНІК
Фота аўтара
