Словы знакамітага нашага песняра Янкі Купалы зараз гучаць надта актуальна, бо ўжо другі год запар аб’яўлены Годам гістарычнай памяці. З адной толькі назвы зразумела, што ў цяперашнім свеце важна зберагчы нашу спадчыну, якая засталася ад прадзедаў. Не толькі зберагчы, але і перадаць яе наступным пакаленням.
І выклікае павагу, калі чалавек ускладае на сябе гэты абавязак і імкнецца зацікавіць іншых. Чым займаецца Кацярына Кадоліч, якая сваімі сіламі стварыла музей у аграгарадку Альшаны.
Музей гэты хоць невялічкі па памерах, але вельмі змястоўны і быў даўняй марай Кацярыны Фёдараўны. Яна ж да таго з’яўляецца і захавальніцай культурнай спадчыны продкаў, пра што добра ведаюць не толькі ў ваколіцах Альшан, але і ў раёне і вобласці. Узначаліўшы некалькі гадоў таму аб’яднанне па інтарэсах Давыд-Гарадоцкага цэнтра дзіцячай творчасці і стварыўшы фальклорны гурт «Вяртанне», Кацярына са сваімі артыстамі, вучнямі Альшанскай СШ № 1, штогод папаўняе скарбонку ўзнагародамі шматлікіх конкурсаў і фестываляў, прычым рэспубліканскага маштабу. Збіраючы фальклор у яго носьбітаў – старажылаў вёсак, яна загарэлася ідэяй адкрыць і музей.
– У нас ужо быў сур’ёзны гардэроб для выступленняў, сукенкі і кашулі для якога абсалютна аўтэнтычныя, – расказвае Кацярына Фёдараўна. – Нам іх перадалі жыхары бліжэйшых вёсак. Хтосьці аддаваў сваё багацце з радасцю, што не гіне ў шафе, а кагосьці даводзілася ўгаворваць, маўляў, што гэта патрэбна дзеля вялікай мэты – захавання гісторыі. А некаторыя згаджаліся толькі за грошы. У любым выпадку, калекцыя папаўнялася. Тое ж самае і з ручнікамі, наметкамі, якія доўгі час захоўваліся ў куфарах нашых продкаў.
Дарэчы, куфары таксама ёсць у музеі. Большасць з іх, праўда, знаходзілася не на пачэсным месцы, як у даўніну, а ў хлявах і адрынах. І выкарыстоўваліся для захавання збожжа ці дзеля іншых сельскагаспадарчых мэт. І толькі адзін з іх выконвае сваю першапачатковую ролю: у ім ляжыць пасаг – палатно, ручнікі, сукенкі, пасцельныя рэчы. Цікава, што ў кожнага населенага пункта былі свае адметныя куфары, і пра гэта мы раскажам у час экскурсіі. Паступова калекцыя пашыралася. Зацікаўленыя людзі прывезлі воз яшчэ на драўляных колах, сані, паляўнічыя і рыбацкія прылады. Ёсць у нас, праўда, у ра-забраным выглядзе, ткацкі станок. У хуткі часе запросім нашу знаёмую жанчыну, якая ведае, як яго сабраць.
З просьбай дапамагчы ў адкрыцці музея Кацярына звярнулася ў раён, асабіста да старшыні раённага выканаўчага камітэта Рыгора Пратасавіцкага. Ён пахваліў яе імкненне, але адказаў, што на дадзены момант грошай для будаўніцтва новага будынка ў раённым бюджэце няма. Яна не стала засмучацца і тым больш адмаўляцца ад сваёй ідэі і вырашыла адчыніць музей у старой хаце, якую набыла некалькі гадоў і ў якой ніхто не жыў. Адзіная праблема – пабудова зроблена з дрэннага лесу і яе трэба ўмацоўваць. Але, дзякуй Богу, сярод яе знаёмых ёсць такія ж апантаныя ў добрым сэнсе слова людзі, які дапамагаюць. Дарэчы, калі ў каго з нашых чытачоў ёсць цікавыя экспанаты, прыносьце ў музей.
Пасля прывітальнага слова выступіў калектыў «Вяртанне», таму ў гасцей была магчымасць не толькі фізічна, але і духоўна перанесціся на дзесяцігоддзі назад. На мой погляд, трэба не губляць часу і ўсімі сіламі ўзнаўляць сувязь паміж пакаленнямі, якая ў сучасным свеце знікае з кожным днём.
Спадчына – гэта той падмурак, на якім будзе цвёрда трымацца дом, гэта значыць наша з вамі будучыня. Таму спадзяюся, што пачынанне Кацярыны Кадоліч будзе падхоплена на раённым узроўні і дом-музей у Альшанах стане яшчэ адным цікавым месцам для наведвання не толькі жыхароў раёна, але і гасцей Століншчыны.
Ганна МЕЛЬНІК
Фота аўтара
