Пра гэта добра ведае настаўніца пачатковых класаў сярэдняй школы № 1 аграгарадка Альшаны Вольга Іванаўна Лемяза, якая ў гэтым годзе адзначыла 30-годдзе прафесійнай дзейнасці. Знаёмячыся з першакласнікамі, вопытны педагог адразу бачыць, якім патэнцыялам валодае кожны з іх. І ў навучальным працэсе толькі раскрывае яго.
Прызнаецца, што на работу заўсёды ідзе з радасцю, а калі, бывае, і не вельмі настрой, то яго мігам падымуць дзеці. І сама часта вучыцца ў іх жыццярадаснасці. Таму вельмі задаволена, што калісьці выбрала спецыяльнасць менавіта настаўніцы пачатковых класаў. Добрым словам і з вялікай павагай успамінае сваю першую настаўніцу Ванду Адамаўну Серадзіну. Мудрая і добрая, яна ніколі не павышала голас, таму вучні ўважлівала лавілі кожнае яе слова.
Вучоба ў Баранавіцкім педагагічным вучылішчы давалася лёгка, а пасля яго Вольга ў 1992 годзе вярнулася ў родныя Альшаны, і ў родную школу, дзе сустрэлі вельмі цёпла.
– Пачатак сваёй працоўнай дзейнасці ўспамінаю з настальгіяй, хоць тады быў няпросты час. Да нас – маладых педагогаў – тагачаснае кіраўніцтва ставілася вельмі ўважліва, унікала ў нашы праблемы і сур’ёзна разглядала нашы прапановы. А калі цябе шануюць, то гэта дарагога каштуе, нават грошы адыходзяць на другі план. Я добра памятаю, як атрымала сваю першую заработную плату. Колькі радасці было! Нягледзячы на тое, што яна была ў параўнанні з іншымі зусім невысокая, заўсёды ганарылася тым, што я настаўнік.
– Вольга Іванаўна, але на вас ускладзена вельмі адказная місія – выхаванне новых пакаленняў беларусаў. Менавіта ў пачатковай школе закладваецца падмурак дома пад назвай дарослае жыццё. Як Вы лічыце, што неабходна данесці да вучняў, каб яны сталі годнымі грамадзянамі нашай краіны.
– Дзецям трэба гаварыць, што ад кожнага з іх залежыць будучыня нашай краіны, яе росквіт і дабрабыт. І што трэба працаваць, у тым ліку, над сабой. Спачатку ў школе каля дошкі, потым ва ўніверсітэце, на зямлі, на сваёй пасадзе. А не сядзець на месцы і чакаць, калі хтосьці дасць, прынясе, падорыць. Што трэба браць адказнасць за сваё жыццё і не думаць, што дзесьці далёка неба блакітнейшае, і птушкі спяваюць званчэй.
Мне пашанцавала, паколькі ў Альшанах гэтыя прынцыпы, акрамя настаўнікаў, прывіваюць і бацькі. Многія з іх працуюць на зямлі, і дзеці з маленства разумеюць кошт працы.
– Але ж разам з тым, некаторыя абясцэньваюць вучобу, маўляў, грошы важнейшыя за веды. Колькі гадоў запар школа ў Альшанах была «антылідарам» па паступлення. Ды што казаць, нават мясцовыя фермеры ў свой час аддавалі перавагу зусім не вучобе…
– Ведаеце, на мой погляд, чалавек павінен рэалізоўваць тыя здольнасці, якія ў яго ёсць. Не кожны стане дзеячам навукі, як і не кожнаму дадзена ўменне кіраваць. Калі чалавек на сваім месцы працуе бездакорна, яму гэта падабаецца і, што не менш важна, прыносіць прыбытак – значыць ён зрабіў правільны выбар.
Яго зрабіла і Вольга Іванаўна. Бо адразу відавочна, што вучні любяць сваю настаўніцу. А яшчэ яны мне па сакрэту расказалі, што яна вельмі добрая і ніколі не сварыцца. Ды і сваімі таямніцамі ахвотна дзеляцца, бо ведаюць, што настаўніца ніколі нікому не раскажа.
Падчас нашай размовы заўважаю, наколькі бездакорна размаўляе Вольга Іванаўна на беларускай мове.
– Я вельмі люблю нашу мову, нават думаю на ёй. Калі паступала ў Брэсцкі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Пушкіна, без разваг выбрала аддзяленне беларускай мовы і літаратуры. Дарэчы, у нас усе настаўнікі размаўляюць па-беларуску, у тым ліку і дырэктар Міхаіл Ільіч. Добра было б, каб мова гучала не толькі ў школе, але і ў іншых месцах, бо яна – наш скарб. Безумоўна, чым больш чалавек ведае моў, тым лепш, але сваю ён ведаць павінен абавязкова.
Адбылася мая суразмоўца і як маці. Разам з мужам Генадзем, які забяспечвае надзейны тыл, выгадавалі чатырох дзяцей. Старэйшы Іван – галоўны інжынер ААТ «Новая Прыпяць», пра якога, як пра маладога спецыяліста, я таксама раней пісала артыкул. Памятаю, што мяне па-добраму здзівіла, наколькі мэтанакіраваны юнак у свае гады, і не памылілася: праз колькі часу ён стаў вядучым спецыялістам адной з лепшых гаспадарак раёна. Мае сям’ю і ў гэтым годзе стаў бацькам.
А вось дачка Ганна працягнула дынастыю маці і таксама з’яўляецца настаўніцай пачатковых класаў. Зараз знаходзіцца ў дэкрэтным водпуску і выхоўвае дачку Вольгу.
Яшчэ адзін сын Аляксандр ходзіць у 10-ы, а дачка Ірына – у 9-ы класы. Зараз вызначаюцца наконт будучай прафесіі.
– Як і ў выпадку са старэйшымі дзецьмі, я цалкам даю свабоду выбару, каб потым не было нараканняў, – кажа жанчына. – Яны ў мяне з дзяцінства самастойныя. Можа ў гэта складана паверыць, але мае дзеці амаль не звярталіся да мяне за дапамогай з урокамі. Яны ведалі, што ўсё роўна я прымушу іх думаць, а не дам гатовыя адказы. Веды, як і любую рэч, трэба зарабіць сваёй працай.
Пазначаю ў сваім блакноце яшчэ адно выказванне, якіх многа пачула ў час размовы. Яшчэ даведалася, што днямі – а дакладней 23 лістапада – Вольга Іванаўна адзначыла 50-годдзе. З чым яе віншую і зычу здароўя, прыемных падзей і заўсёды заставацца для сваіх вучняў самай лепшай настаўніцай.
Ганна МЕЛЬНІК
Фота аўтара
