Шчырая і радасная атмасфера панавала ў мінулую нядзелю ў Давыд-Гарадоцкім Доме культуры. Тут адбылася прэзентацыя кнігі “Кветкавы край Беларусі”, аўтарамі якой сталі знакаміты гарадчук – пісьменнік і паэт Леанід Дранько-Майсюк і яго добры сябар адзін з лепшых фатографаў краіны Анатоль Кляшчук.
Кніга атрымалася сапраўды на славу. Прыгожая, з вялікай колькасцю фотаздымкаў, цяпер яна з’явіцца на паліцах многіх жыхароў горада і школьных бібліятэках. Трэба дадаць, што над гэтай кнігай аўтары працавалі крыху больш за 20 гадоў, бо хацелі зрабіць усё так, як было задумана.
Ідэя стварыць выданне, прысвечанае Давыд-Гарадку, з’явілася ў аўтараў у далёкім 1999 годзе ў час аднаго з візітаў у старажытны горад на Палессі. Потым Анатоль Кляшчук з фатаапаратам на працягу некалькіх гадоў прайшоў амаль па ўсіх вуліцах у пошуках патрэбных кадраў, якія ў выніку сталі фотаілюстрацыямі кнігі. Змешчаны і архіўныя фотаздымкі, якія расказваюць пра мінулае горада.
Леанід Дранько-Майсюк занатаваў у кнізе многа ўспамінаў з дзяцінства. Ён ашчадна ставіцца да свайго роднага краю, таму першы раздзел мае назву “Зберагчы роднае”.
“Мэта нашай творчай работы – маіх вершаў і прозы, і фотаздымкаў Анатоля Кляшчука – паказаць вялікаму свету невядомую прыгажосць Беларусі, а менавіта хараство Давыд-Гарадка. Паказаць і сказаць: усё трэба зрабіць, каб не згубіць сваё”, — звяртаецца аўтар да чытачоў.
У раздзеле “Давыд Ігаравіч, Бона Сфорца” – гісторыя ўзнікнення горада. Пісьменнік не адну гадзіну правёў у бібліятэках і архівах, каб дакладна ўзнавіць перыяды развіцця Давд-Гарадка. Без сумнення, кніга стала сапраўдным падарункам на 920-годдзе горада.
Пра спрадвечны занятак гарадчукоў гаворыцца ў раздзеле “Вясняніцтва. Гандаль”.
“Вясновы продаж кветкавага насення вёў да большай заможнасці і задавальнення сабой, таму гэты від сезоннага гандлю (назаву яго вясняніцтвам!) стаў у Давыд-Гарадку ці не асноўнай работай, а таксама ж займеў апісальную назву: ехаць на вясну, ці, кажучы па-мясцоваму – “на вэсну”, і самі гарадчукі называлі сябе веснянікамі, або васнянікамі. Вясняніцтва гнала ляноту, вучыла аскетызму, умацоўвала цярплівасць, змушала да вандроўнага жыцця, рабіла думкі рухавымі, абуджала кемлівасць і спрыт, настройвала на знаходлівасць, а часам схіляла і да надзеі на выпадковы поспех…”, — расказвае аўтар.
“Цікеткі” – такую назву носіць адзін з раздзелаў. І вось як іх апісвае Леанід Дранько-Майсюк: “Цікеткі — шчырая плынь прастадушнага жывапісу; даверлівая радасць даступнага мастацтва; празрыстае маляванне, поўнае непадманнага дзіцячага святла і каляровага палескага свята”.
На многіх фотаздымках звычайныя людзі, якія займаюцца надзённымі справамі. На адным з іх маці з сынам капаюць градкі ў агародзе, старанна раўняючы іх граблямі і жалязняком. Усім вядома, што гарадчукі з’яўляюцца заслужанымі майстрамі агародніцтва.
“А межы – гэта вам не дробязь якая! Культура Давыд-Градоцкага агародніцтва строга патрабуе, каб града ад грады заўсёды аддзялялася роўнай, як нацягнуты шнур, мяжой… Жалязняк – яшчэ адзін сімвал Давыд-Гарадка, і таму да жалязняка ставіліся, можна сказаць, з рытуальным шанаваннем: пасля работы не пакідалі ў агародзе, хавалі ў адрыне і, каб не было рудых плям, жалязняк не мылі вадой – да вясёлага сухога бляску насуха праціралі шматай…” – расказваецца ў кнізе.
Асобны раздзел прысвечаны лодцы, якая размешчана на гербе Давыд-Гарадка. “Гарадзецкая лодка – праўдзівая мадэль свету; яе вымайстровалі з сямі дошак, і гэта невыпадковая лічба, нібыта сімвал сямі дзён, за якія бог стварыў усё жывое”.
Ёсць у кнізе яшчэ раздзелы “Вера”, “Конікі, “Гарадчук і гарадчанка”. Пісьменнік з асалодай расказвае пра мясцовыя стравы, смачнейшыя за якія ён не спрабаваў ні ў адной другой краіне.
Людзі слухалі Леаніда Дранько-Майсюка, затаіўшы дыханне. Многія пазнавалі сябе, сваіх родных і сяброў. Ад сябе пісьменнік падарыў кнігі былой настаўніцы беларускай мовы і літаратуры Надзеі Васільевай і настаўніку замежнай мовы Васілю Харашуну.
Калі надышоў час развітвацца, з залы прагучала пытанне:
— Адзін з нашых землякоў Георгій Марчук быў прэтэндэнтам на Нобелеўскую прэмію, журналістка і пісьменніца Святлана Алексеевіч стала яе лаўрэатам некалькі гадоў таму. Ці не збіраецеся вы таксама пацягнуць гэтую традыцыю?
— Ведаеце, ніводнага свайго твора я не ставарыў дзеля нейкіх ўзнагарод і прэмій. Калі мою творчасць адзначаюць, я, безумоўна, застаюся задаволены. Бо значыць па тым шляху пайшоў. А для мяне намнога важней пачуцці чытачоў і адчуванне таго, што ў мяне атрымалася дасягнуць сваёй мэты. Некалькі гадоў таму ў рабоце над гэтай кнігай, якую я прэзентаваў сёння, з’явіліся некаторыя цяжкасці, якія значна перашкаджалі яе выпуску. І тады я ўспомніў, як будучы школьнікам, бацькі загадалі мне ўскапаць два агароды. Будучы на полове шляху, я вельмі стаміўся і ўжо хацеў кідаць. А потым даў сабе абяцанне скончыць пачатае. І я скончыў, я перамог сябе. Вось і з кнігай. Я, нарэшце, прывёз яе ў свой родны горад. Таму яна і з’яўляецца маім ордэнам. Я бачу ў зале многа знаёмых людзей, сваіх аднакласнікаў, настаўнікаў, сяброў. І ў мяне радуецца сэрца. Спадзяюся, што будзем сустакацца і далей. Дзякуй вам, землякі, і дзякуй табе, любімы горад, — сказаў напрыканцы Леанід Дранько-Майсюк.
Ганна МЕЛЬНІК
Фота аўтара
