На Багача работа скончана

18 верасня ў аддзяленні дённага знаходжання для
грамадзян пажылога ўзросту Столінскага тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва па ініцыятыве кіраўніка гуртка Алы Васечка адбылося пасяджэнне
клуба «Літаратурнае кафэ», кіраўніком якога з’яўляецца Ларыса Вырко.
У рамках сустрэчы актывісты аддзялення звярнуліся да беларускага народнага календара, згодна з якім 21 верасня святкуецца Малая Прачыстая або Багач – так у народзе называюць заключнае свята збору ўраджаю.
Удзельнікі мерапрыемства падрыхтавалі тэматычную выстаўку, на якой прадэманстравалі нашу палескую гасціннасць і багаты ўраджай, што атрымалі на сваіх падворках. На стале таксама стаялі розныя прысмакі. Дбайныя гаспадынькі правялі дэгустацыю самаробнай гарбаты розных гатункаў, дзяліліся сакрэтамі вырошчвання траў і зёлак.
Слова ўзяла Ларыса Вырко, якая расказала прысутным пра гэты дзень, абапіраючыся на тое, у што верылі нашы продкі:
– Багач ці Багатнік, Багатуха, Гаспожка Багатая, Другая Багародзіца, Другая Спажа, Другая, Малая ці Меншая Прачыстая – свята, якое заканчвала цыкл вырошчвання ўраджаю, – падкрэсліла выступоўца. – Пра нашы народныя традыцыі мы не павінны забываць. Нягледзячы на тое, што мы актыўна адзначаем Дажынкі, пра Багач трэба памятаць. Багач – гэта лубок з жытам, у сярэдзіну якога ўстаўлялася свечка. Жыта для Багача зносілі жыхары ўсёй вёскі. У хату, дзе знаходзіўся Багач, запрашалі святара. Пасля набажэнства лубок з жытам і запаленай свечкай у суправаджэнні ўсіх жыхароў абносіўся па ўсёй вёсцы і вакол статка. Затым удзельнікі дзейства ішлі да наступнай хаты, у якую на цэлы год пераносіўся Багач. Яго размяшчалі пад абразамі на покуці хаты гаспадароў. Усе гэтыя дзеянні былі скіраваныя на захаванне дабрабыту, ураджайнасці, плоднасці жывёлы і сямейнага ладу.
На Багача людзі імкнуліся адпачыць ад гаспадарчай працы: хадзілі адзін да аднаго ў госці, ладзілі кірмаш і гулянні, падчас якіх хлопцы выглядалі дзяўчат, а дзяўчаты куплялі чырвоныя хусткі і пацеркі ды чакалі жаніхоў. Гэта было дарэчы, паколькі ў некаторых мясцінах Беларусі вяселлі ладзіліся пераважна ўвосень, да Каляднага посту.
У гэты дзень назіралі за надвор’ем і паводзінамі жывёл. Напрыклад, калі раніцай туман, то хутка пойдуць дажджы, калі ж дзень ясны, то добрае надвор’е пратрымаецца да канца кастрычніка. Калі пасля Малой Прачыстай хатняя жывёла імкнецца на пашу вельмі рана, то і зіма будзе ранняя.
Усе ўдзельнікі мерапрыемства далучыліся да змястоўнай гаворкі, выказвалі свае меркаванні і давалі парады адзін аднаму. Сустрэча атрымалася вельмі цёплай і цікавай.
Людміла
КАСПЯРОВІЧ
Фота аўтара