…Глінкаўская сярэдняя школа сустракае мяне звыклай для яе абстаноўкай: дзіцячымі галасамі, шумам і весялосцю. У 9 класе якраз заканчваецца ўрок літаратуры. Нясмела заходжу ў кабінет і ціхенька саджуся за апошнюю парту, каб не адцягваць навучэнцаў ад навучальнага працэсу. У памяшканні светла і ўтульна, на дошцы пазначана тэма ўрока, а школьнікі нешта старанна запісваюць.
– Дзеці, усім зразумела дамашняе заданне? – пытаецца настаўнік Людміла Ярашэвіч.
Падлеткі сцвярджальна ківаюць у адказ і пачынаюць акуратна складаць падручнікі ў заплечнікі, спяшаючыся на перапынак. Звініць званок. Толькі скончыўшы ўрок, Людміла Іванаўна гатова пагутарыць з карэспандэнтам «НП».
Людміла Іванаўна Ярашэвіч у адукацыі без «пяці хвілін» 30 гадоў. Чалавек у педагагічнай дзейнасці дасведчаны. Яна нарадзілася ў Глінцы. З дзіцячых гадоў марыла, што стане настаўнікам. У пачатковай школе нават гуляла «у школу» – сама давала сабе заданні, рабіла памылкі, выпраўляючы іх чырвоным колерам. Вельмі любіла чытаць, выдзяляючы кнігам вялікую колькасць часу.
У старэйшых класах жаданне пайсці па педагагічным шляху стала больш усвядомленым і, скончыўшы 10 класаў Глінкаўскай СШ, Людміла паступіла ў педагагічны клас Столінскай СШ № 1 (у той час быў такі). У ім вялася паглыбленая падрыхтоўка да паступлення ў інстытут. У 1991 годзе Людміла Іванаўна лёгка і ўпэўнена паступіла ў Брэсцкі педагагічны інстытут ім. А. С. Пушкіна на філалагічны факультэт. Без роздумаў выбрала спецыяльнасць «Беларуская мова і літаратура». Ніхто з родных не здзівіўся выбару, настолькі гэта было відавочна.
– Студэнцкія гады былі выдатнымі, – кажа Людміла Ярашэвіч. – Вучоба падабалася, асаблівых цяжкасцяў не ўзнікала. Шмат праводзілі часу ў бібліятэцы, шукалі інфармацыю. Хацелася максімальна глыбока вывучыць дысцыпліны, каб стаць высокаадукаваным спецыялістам.
Яшчэ ў той час Людміла Іванаўна праявіла сябе, як мэтанакіраваны і адказны чалавек. Будучы студэнткай разам з сяброўкай пачала працаваць настаўнікам у адной з сярэдніх школ Камянецкага раёна. Стаўленне кіраўніцтва да маладых педагогаў было самае строгае і патрабавальнае. Але Людміла Ярашэвіч гэты «іспыт» здала на выдатна.
– Пасля заканчэння інстытута, размеркавалася ў Белавушскую СШ, дзе прапрацавала год, – дадае Людміла Іванаўна. – А потым перайшла ў родную школу. Хачу заўважыць, што мне пашанцавала ў жыцці, паколькі на маім шляху заўсёды сустракаліся мудрыя людзі, вопытныя спецыялісты, якія дапамагалі ў многіх пытаннях, падказвалі, як знайсці выйсце у той ці іншай сітуацыі. Гэта і былое кіраўніцтва нашай школы (Валянцін Лецка, Марыя Саўчук), і цяперашнія – дырэктар Віктар Язубец, намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце Жанна Сушчык. Прыкладамі педагогаў сталі мая першая настаўніца Вольга Кузьмінічна і класны кіраўнік Юрый Паўлавіч Царыкі.
Беларуская мова і літаратура – шматбаковыя прадметы, якія ўключаюць у сябе гісторыю нашай краіны, яе самабытнасць, культуру, традыцыі. Безумоўна, гэтыя дысцыпліны вучаць дзяцей любові да роднага краю і сваёй краіны. У творах беларускіх класікаў – Якуба Коласа, Івана Шамякіна, Кузьмы Чорнага – скарбніца карыснай інфармацыі, якая развівае чалавека, фарміруе яго, як асобу.
– Люблю сваю прафесію, люблю дзяцей і бачу, што гэта ўзаемна, – заўважае Людміла Ярашэвіч. – Імкнуся на ўроках ствараць добразычлівую атмасферу. Хочацца, каб мы былі з дзецьмі «на адной хвалі» і навучэнцы маглі без сарамлівасці дзяліцца сваім бачаннем і меркаваннем па тэме, якую мы праходзім на ўроку. Радуюся, калі бачу ў дзецях непадробную цікавасць да прадметаў. Яшчэ не пачаўся ўрок, а яны падыходзяць і задаюць пытанні, просяць растлумачыць ім матэрыял.
У сваёй педагагічнай практыцы Людміла Іванаўна вялікую ўвагу надае падрыхтоўцы школьнікаў да алімпіяд і да цэнтралізаванага экзамену.
– Прытрымліваюся думкі, што поспех педагога – гэта дасягненні яго навучэнцаў, – гаворыць Людміла Ярашэвіч. – У 2022 годзе мая навучэнка здала тэсціраванне па беларускай мове на 100 балаў. У тым жа годзе быў вынік у адной з выпускніц – 96 балаў. На алімпіядах добра сябе праявілі навучэнец 7 класа Раман Палхоўскі, навучэнка 10 класа Анастасія Цанда, навучэнка 9 класа Кацярына Ворах.
Выканаўчасць, строгасць да сябе, дысцыпліна, жаданне перадаць веды навучэнцам, поспехі і вынікі школьнікаў не засталіся не заўважанымі кіраўніцтвам: не так даўно Людміла Ярашэвіч узнагароджана Ганаровай граматай Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь.
Практычна кожны ўрок Людміла Іванаўна пачынае з прыпавесці або аповеду, падобнага на тэму ўрока. Дзецям вельмі падабаецца, калі пройдзены матэрыял падмацоўваецца рэальнымі прыкладамі з жыцця. Вельмі важны індывідуальны падыход да кожнага вучня: бо хтосьці справіцца з заданнем павышанай складанасці, а хтосьці выканае толькі простае заданне. Аднаму дзіцяці патрэбен дадатковы матэрыял для вывучэння, а другому хапае таго, што ёсць у школьным падручніку. Такі падыход дапамагае школьнікам быць больш упэўненымі ў сабе і сваіх ведах, а гэта важна не толькі для падлетка, але і для дарослага чалавека.
Людміла Ярашэвіч лічыць, што педагог не толькі дае веды па пэўным прадмеце, але і фарміруе асобу дзіцяці – выхоўвае ў ім дабрыню, чалавечнасць, сумленнасць. Якія «сюрпрызы» не падкідвала б нам жыццё, важна дзейнічаць сумленна.
– Вучу дзяцей паразуменню, не рабіць адзін аднаму нічога дрэннага, – дадае настаўнік. – Падтрымліваць і дапамагаць у розных сітуацыях. Гэтыя якасці ім абавязкова спатрэбяцца ў жыцці, у пэўныя моманты нават больш, чым атрыманыя веды.
Суразмоўца падзялілася, што за амаль тры дзясяткі гадоў не з’яўлялася думак, што яна не на сваім месцы. За гэты час Людміла Іванаўна вывела сваю «формулу», якім павінен быць сапраўдны настаўнік:
– Добрым, спагадлівым, старанным, умець трымаць слова. У школе ў дзяцей фарміруюцца навыкі зносін і паводзін. Дзеці адчуваюць нават дробную няпраўду. Калі ты ідзеш да іх са шчырымі пачуццямі і добрым настроем, яны абавязкова адказваюць тым жа. Ад іх «зараджаешся» энергіяй. І нават калі раптам заходзіш у кабінет з невясёлымі думкамі, праз пяць-дзесяць хвілін усё змяняецца. Настаўнік у пэўным сэнсе рэжысёр – ён дапамагае, накіроўвае, каб дзіця раскрылася і развіваліся яго здольнасці.
Людміла Іванаўна не толькі добра спраўляецца са сваімі школьнымі абавязкамі, але і паспявае ўдзяліць час сям’і – мужу Мікалаю, дачцэ Іне і сыну Аляксандру. Дзеці ўжо атрымалі адукацыю, жывуць і працуюць у г. Мінску.
Святлана МАРОЗ
Фота
аўтара
